Балканот, овој регион богат со историски и културен диверзитет, останува длабоко вкоренет во конзервативните традиции обликувани од религијата и национализмот. Припадниците на ЛГБТК+ заедницата често наидува на предизвици при менаџирањето со нивниот идентитет во една ваква средина. И покрај некои правни достигнувања, широко распространетата хомофобија, трансфобија и социјалната стигма го претвотаат животот на многу поединци од ЛГБТК+ заедницата на Балканот во една несовладлива битка која трае.
Во текот на последните две децении неколку земји на Балканот, како што се Хрватска, Србија и Црна Гора, постигнале напредок усвојувајќи закони против дискриминација на ЛГБТК+ заедницата. Овие чекори, иако се важни, често доаѓаат во судир со реалноста во која што спроведувањето на овие закони е слабо, и во која општествените ставови и понатаму се непријателски. Во многу случаи ЛГБТК+ поединците се соочуваат со насилство и дискриминација што останува неказнето, а конзервативните политичари и верските водачи го критикуваат или поткопуваат прогресивното законодавство, поттикнувајќи на тој начин една клима на нетолеранција.
Во многу делови на Балканот традицијата има една силна и апсолутна контрола врз општествените вредности. ЛГБТК+ поединците често имаат недоразбирања со нивните семејства, кои очекуваат тие да бидат во согласност со традиционалните родови улоги. Хомосексуалноста сè уште се смета за табу и младите ЛГБТК+ поединци се борат со стравот од отуѓување или отфрлање од своите најблиски. Ваквата изолација тера голем број на ЛГБТК+ поединци да се затворат во себе, да ги потиснат своите чувства и својот идентитет, предизвикувајќи флуктуации во менталното здравје како: анксиозност, депресија и самоубиство, особено во руралните области во кои што конзервативните норми се уште поригидни.
Во обликувањето на балканските ставови кон ЛГБТК+ поединците религијата игра една централна улога. Во овој регион доминантни се православната, католичката и исламската религија и нивните конзервативни учења за полот и сексуалноста се широко прифатени од јавноста. Верските лидери често ги осудуваат ЛГБТК+ поединците, зајакнувајќи ги на тој начин предрасудите кај луѓето. Кога на оваа ќе го додадеме и национализмот што го зафати регионот од конфликтите во 90-тите, тоа ги прави правата ЛГБТК+ една тешко достиглива цел. Екстремно десничарските групи често се противат на ЛГБТК+ активизмот, оценувајќи го како закана за традиционалните национални и семејни вредности.
Но, и покрај непријателскиот став, ЛГБТК+ активистите направиле извонредни чекори за оваа заедница да го добие позитивното внимание што го заслужува. Парадите на гордоста во Тирана, Сараево и Приштина не се само за забава, туку се и акти на отпор и на револт. Овие движења често се соочуваат со насилно противење од страна на екстремно десничарските групи, но секоја година тие се сè поголеми, испраќајќи на тој начин една јасна порака за нивната издржливост. EuroPride 2022 во Белград одбележа еден важен момент, покажувајќи дека и покрај предизвиците во регионот, гласовите на ЛГБТК+ заедницата нема да замолчат.
Далеку од улиците и плоштадите, ЛГБТК+ заедницата наоѓа засолниште, утеха и солидарност на дигиталните платформи. Во еден регион каде што системите за поддршка се оскудни, социјалните медиуми станаа суштинска платформа за воспоставување на врски, споделување приказни и пристап до различни ресурси. За многу млади луѓе кои се идентификуваат како ЛГБТК+, овие виртуелни простори нудат спас, овозможувајќи им да го истражат својот идентитет, да се чувствуваат прифатени и да знаат дека не се сами.
Патот кон еднаквост останува долг, но помладите генерации, особено оние во урбаните средини, се сè повеќе отворени за правата на ЛГБТК+ заедницата, што сигнализира за една бавна, но значајна културна промена. Меѓународната поддршка и локалниот активизам продолжуваат да го поттикнуваат напредокот, работејќи за затворање на јазот помеѓу правните реформи и општественото прифаќање.
Во конзервативниот Балкан да се биде ЛГБТК+ личност често значи да се бориш за правото да постоиш таков каков што се чувствуваш, таков каков што си. Меѓутоа, храброста на активистите и сојузниците, заедно со издржливоста на поединците кои одбиваат да замолчат, полека го преобликуваат пристапот и разбирањето на општеството. Битката е далеку од завршена, но секој чекор напред е ветување за една иднина во која да бидеш себе си повеќе не е револуционерен чин, туку е суштинско човеково право.
"Овој материјал е целосно или делумно финансиран од UK International Development и Фондацијата Kvinna till Kvinna, кои не мора да се согласуваат со мислењата изразени во него. За содржината е одговорен авторот."
