Cila është mosha e mirë për të filluar të flasësh për pëlqimin? Si i trajtojnë prindërit bisedat e tilla kur ky informacion ndoshta nuk është diskutuar lehtësisht në edukimin tonë formal?
Si fillon, fëmijëria e hershme (0-5 vjet)
Bisedat e vogla të vazhdueshme rreth pëlqimit që fillojnë herët janë më të mirat. Në këtë moshë, fëmijët ndërgjegjësohen për trupat e tyre dhe kjo është kohë e mirë për të filluar biseda bazë rreth pëlqimit, sigurisë së trupit dhe “vijave të kuqe” (kufijve, limiteve).
Nëse po gudulisni ose jeni të turbullt me fëmijën tuaj dhe ata ju kërkojnë të ndaloni, respektojeni këtë. Në mënyrë të ngjashme, ju dëshironi që fëmija juaj të mësojë se duhet të dëgjojë dhe respektojë ndjenjat e të tjerëve.
Gjithashtu nuk duhet ta detyrojmë një fëmijë të përqafojë apo puthë një pjesëtar të familjes nëse ai nuk ndihet rehat. Është thelbësore t’i mësosh ata të jenë të sjellshëm dhe të respektueshëm pa pasur nevojë të kalojnë kufijtë e tyre personale.
Koha e banjës mund të jetë gjithashtu një mjedis i mrekullueshëm për të diskutuar se si trupat e fëmijëve janë të tyre dhe bazat e kufijve dhe privatësisë.
Fëmijëria dhe shkolla fillore (6-11 vjeç)
Ndërsa fëmijët hyjnë në shkollë, lidhjet e tyre sociale fillojnë të zgjerohen dhe potenciali për konflikt është i pashmangshëm. Prindërit mund t’i ndihmojnë dhe të shpaketojnë idetë më të zhvilluara rreth pëlqimit.
Fokusi në këtë fazë duhet të jetë të sigurohet që të rinjtë të kenë aftësitë e nevojshme për të krijuar miqësi të shëndetshme dhe për t’u angazhuar me respekt me të tjerët. Prindërit mund të duan gjithashtu që fëmija i tyre të njohë diversitetin dhe ndryshimin që ekziston në shoqëri.
Është e rëndësishme që fëmija të fillojë të mësojë për komunikimin verbal dhe joverbal. Gjuha e trupit mund të sigurojë pasqyrë të madhe se si mund të ndihet një person tjetër, dhe fëmijët mund të mësojnë se si t’i përshtaten dhe respektojnë të tjerët sa më shumë që të jetë e mundur.
Ndërsa fëmija fillon të formojë një identitet personal më të fortë, duhet të ndihmohet të identifikojë dhe ruajë kufijtë personalë. Demonstrimi se si të përgjigjet nëse dikush po sillet ose po i prek në një mënyrë që i bën ata të ndihen të pakëndshëm, ndihmon në zhvillimin e aftësive për të komunikuar kufinjtë.
Të rinjtë fillojnë të lidhen edhe në hapësirat online. Nxiteni fëmijën të mendojë në mënyrë kritike për atë që sheh në internet dhe me kë flet. Mësimi i fëmijëve për t’u angazhuar përkatësisht mund të ndihmojë edhe me përvojat e pëlqimit në internet.
Adoleshenca dhe shkolla e mesme (12-18 vjeç)
Ndërsa kalojnë në vitet e adoleshencës, ato aftësi themelore që u aplikuan fillimisht në marrëdhëniet me miqtë dhe familjen, shtrihen në marrëdhëniet romantike, ku pëlqimi është i rëndësishëm për përvoja të respektueshme, të sigurta dhe të shëndetshme.
Nëse ata nuk e kanë kuptuar tashmë nocionin, është e rëndësishme që adoleshentët të kuptojnë se pëlqimi mund të tërhiqet. Njerëzit kanë të drejtë të ndryshojnë mendje në çdo kohë, edhe nëse mund të jetë një aktivitet për të cilin kishin rënë dakord më parë.
Miratimi seksual mund të jetë më kompleks sesa kërkimi dhe dhënia e lejes. Pëlqimi duhet të jetë vullnetar dhe lirisht, pa shtrëngim apo presion. Vetëm për shkak se jeni në një marrëdhënie romantike me dikë, kjo nuk do të thotë që duhet të prisni sjellje të veçanta nëse ato i kalojnë kufijtë.
Adoleshentët gjithashtu duhet të kuptojnë se refuzimi është i pashmangshëm. Ndonjëherë njerëzit nuk duan të dalin në takim me , të puthen ose të përfshihen në një akt të veçantë seksual dhe kjo është në rregull. Inkurajoni të rinjtë që të mos e marrin refuzimin personalisht, të respektojnë dëshirat dhe kufijtë e të tjerëve dhe të jenë vigjilentë ndaj sinjaleve verbale dhe joverbale.
Adoleshentët fillojnë të komunikojnë rregullisht me bashkëmoshatarët në internet dhe mund të përfshihen në ‘sexting’: duke i dërguar imazhe intime njëri-tjetrit. Mësojini ata të shprehin dhe praktikojnë pëlqimin për të qenë të sigurt në internet dhe për të respektuar reciprokisht njëri-tjetrin.
Këshilla të fundit
Filloni bisedat herët duke u fokusuar në etikën bazë, të drejtat dhe autonominë e trupit. Bisedat e pëlqimit mund të ndërtohen në mënyrë të përshtatshme për moshën dhe të shtrihen në diskutime rreth marrëdhënieve seksuale kur fëmijët rriten.
Ndërsa diskutimet duhet të jenë të përshtatshme për moshën kur është e mundur, mund të jetë e rëndësishme që gjithashtu të prezantohen disa tema më herët nëse është e nevojshme.
Komunikimi rreth pëlqimit është më i mirë kur ai është i drejtpërdrejtë, i lirë nga gjykimi dhe mban dialog të hapur. Këto diskutime mund të ndihen të sikletshme ose të pakëndshme, por ato janë të rëndësishme. Shtëpitë janë vende kritike për këto diskutime dhe është e rëndësishme që fëmija juaj t’ju shohë si prind që mund të ju pyesin.
Edukimi rreth pëlqimit nuk do ta ndalojë vetëm dhunën seksuale, ndaj është e rëndësishme që këto diskutime të zhvillohen së bashku me fusha të tjera me rëndësi.
Diskutimet rreth sfidimit të stereotipeve gjinore, modelimit të respektit dhe mënyrës së ndërhyrjes, rëndësisë së ndjeshmërisë, si dhe sigurisë në internet si sexting dhe pornografia mund të ndihmojnë për një mjedis më të mirë dhe më të sigurt.
- Artikulli origjinal: Theconversation
- Përktheu dhe përshtati për Mollëkuqja: Fisnik Xhelili
Kontektsti ligjor i ‘pëlqimit’ në Maqedoninë e Veriut : Me ndryshimet ligjore, “pëlqimi” do jetë faktor kyç në rastet e sulmeve seksuale
