Arti është një formë e shprehjes njerëzore që përcjell emocione, ide dhe përvoja përmes mediumeve të ndryshme. Ai pasqyron kontekste kulturore, sociale dhe historike, duke formësuar dhe duke u formësuar nga bota përreth. Qoftë si mënyrë e të shprehurit, mënyrë komunikimi, përvojë estetike, reflektim kulturor apo edhe gjenerator risish, arti duhet të jetë gjithëpërfshirës dhe i larmishëm, duke ofruar mundësi të barabarta për të gjithë artistët.
Por, pavarësisht se është bërë një përparim i rëndësishëm, çështjet gjinore në botën e artit mbeten një çështje e vazhdueshme dhe aktuale edhe sot, duke formuar mënyrën se si artistët njihen, përfaqësohen dhe kompensohen. Artistet gra vazhdojnë të përballen me sfida sistematike, duke përfshirë ketu nënpërfaqësimin, dallimin në paga dhe pabarazitë në treg, aksesin e kufizuar në pozicione drejtuese në galeri dhe muze, luftën sistematike me stereotipin dhe kategorizimin “art i grave”.
Historikisht, gratë janë përjashtuar nga edukimi formal dhe lëvizjet e mëdha artistike. Gjatë Renesansës, për shembull, gratë rrallë pranoheshin në akademitë e artit dhe kontributet e tyre u lanë në hije nga homologët e tyre burra. Edhe në epokën moderne, dominimi i artistëve burra në koleksionet prestigjioze dhe librat e historisë së artit ka përforcuar margjinalizimin e grave artiste. Edhe ato pak artiste gra që sot trajtohen si figura ikonike në botën e artit duhej të kalonin sfida dhe pengesa të ndryshme për të fituar njohje në një fushë të dominuar nga burrat.
Një nga pabarazitë gjinore më të dukshme në botën e artit është hendeku i konsiderueshëm i pagave. Studimet tregojnë se veprat e artit të krijuara nga gratë shiten në mënyrë të konsiderueshme më pak se ato të krijuara nga burrat. Raportet nga institucionet relevante të artit zbulojnë se veprat e artisteve gra përbëjnë vetëm një pjesë të shitjeve të tregut botëror të artit. Kjo pabarazi reflektohet në çmimet e ankandeve, ku veprat e artistëve burra shpesh marrin miliona më shumë se ato të artisteve gra me vlerësim të ngjashëm.
Një sfidë tjetër e madhe është nënpërfaqësimi i grave në ekspozitat e përhershme nëpër muze dhe rolet drejtuese. Ndërsa është bërë përparim, artistët burra ende dominojnë koleksionet e institucioneve kryesore të artit. Një studim nga Muzeu Kombëtar i Grave në Arte zbuloi se gratë artiste përbëjnë më pak se 15% të koleksioneve muzeale në mbarë botën. Për më tepër, rolet drejtuese në galeri dhe muze mbahen në mënyrë disproporcionale nga burrat, duke kufizuar ndikimin e grave në formësimin e botës së artit.
Pavarësisht këtyre sfidave, lëvizje dhe organizata të ndryshme po mbrojnë barazinë gjinore në art. Përpjekjet dhe aktivizmi bashkëkohor ka luajtur rol të rëndësishëm në ekspozimin e paragjykimeve dhe pabarazive gjinore në botën e artit. Muzetë dhe galeritë po e njohin gjithashtu gjithnjë e më shumë rëndësinë e diversifikimit të koleksioneve të tyre dhe programeve të ekspozimit.
Edukimi artistik luan një rol vendimtar në adresimin e pabarazive gjinore duke promovuar gjithëpërfshirjen dhe duke ofruar mundësi të barabarta për të gjithë artistët. Inkurajimi i artisteve të reja për të ndjekur karrierë në art, mbështetja e programeve të mentorimit dhe integrimi i këndvështrimeve të ndryshme në kurrikulat e historisë së artit janë hapa thelbësorë drejt barazisë.
Platformat digjitale dhe mediat sociale shërbejnë si platforma alternative që fuqizojnë gratë artiste që të fitojnë njohje jashtë strukturave tradicionale të ekspozimit.
Avokimi i vazhdueshëm, reforma institucionale dhe përkushtimi ndaj gjithëpërfshirjes janë të nevojshme për të arritur barazinë e vërtetë. Duke përforcuar zërat e artistëve të nënpërfaqësuar dhe duke sfiduar strukturat tradicionale të pushtetit, bota e artit mund të bëhet një hapësirë më e barabartë për të gjithë individët, pavarësisht nga gjinia.
